2022-2023 eğitim, öğretim yılının başladığı bugünlerde aileler, öncelikli olarak öğrenci olan çocuklarının defter, kitap, çanta üzere eksiklerini karşılamaya çalışıyor.
Ancak geçen yıl kendini göstermeye başlayan bir sorun bu yıl daha da ağır hissedilecek üzere görünüyor.
O da öğrencilerin artan beslenme masrafları. Maliyetlerin yükselmesi çocukları okuyan dar ve orta gelirli ailelerinin bütçesini daha da zorlayacak.
Buna dair birinci bilgiler gelmeye başladı.
BESLENME ÇANTALARININ FOTOĞRAFLARINI PAYLAŞTILAR
Dün Ekmek ve Gül mecmuası, Twitter hesabından Ümraniye’den kimi öğrencilerin beslenme çantalarından çıkan yiyeceklerin fotoğraflarını paylaştı.
Fotoğraflarda neredeyse sabahtan akşama kadar okulda kalan öğrencilerin beslenmelerinin yetersiz ve tek düze olduğu görüldü.
OKUL KANTİNLERİNDE YÜZDE 100’E VARAN ARTIŞLAR
Kocaeli Bakkallar, Büfeciler ve İnhisar Bayileri Esnaf Odası da yeni periyotta uygulanacak kantin fiyatlarını açıkladı. Fiyatlara bakılınca okul kantinlerinde de yüzde 100 oranında artış olduğu net.
En kolayından bir sandviç tost 15, 0,5 litre su 3, küçük ayran 5, büyük ayran 7, kutu süt 7 ve gözleme 20 liradan satılıyor.
Bu fiyatlar dışarıya oranla uygun üzere görülse de bunların çocuklar tarafından ailelerince verilen harçlıklarla alınacağını unutmamak lazım.
Dolayısıyla etütle birlikte sabah 09.00’dan neredeyse akşam 17.00’ye kadar okulda kalan bir çocuk, bir tost ile bir küçük ayran bile alsa gün içerisinde en az 20 lira harcaması gerekecek.
Bu da ayda 400 lira eder. Su parası da düşünülünce ilkokula başlayan bir çocuğun bile cebine ayda 500 lira harçlık koymak gerekebilir.
“OKUL KANTİNLERİ TBMM LOKANTASINA BAĞLANSIN”
Independent Türkçe’den Ali Kemal Erdem’in haberine nazaran, Eğitim İş Sendikası Genel Lideri Kadem Özbay, okul kantinlerinde kimi eserde yüzde 88, kimi eserde yüzde 103 oranında artış yaşandığını söyledi.
Geçen yıl bir öğrencinin bir simit ve küçük ayranı 4,5 liraya alabildiğini lakin bu yıl tıpkı eserlere en az 8,5 liraya vermek zorunda kaldığını hatırlatan Özbay, “Kantinlerde yüzde 100 oranında artış var. Bir çocuk en kolayından bir tost ve ayranı bile 15 liradan alabiliyor. TBMM’de ise kuşbaşılı pide 15 liradan satılıyor. Bu nedenle okul kantinlerinin meclisin lokantasına bağlanmasını istiyoruz” dedi.
“FİYATLARDAKİ ARTIŞ ÇOCUKLARIN BESLENMELERİNİN DAHA SIHHATSİZ OLACAĞINI GÖSTERİYOR”
Eğitimin yalnızca ders anlatmak olmadığını kaydeden Özbay, “Beslenme en temel haktır. Üstelik hem beslenme hem de ulaşım da eğitimin kesimidir. Fiyatlardaki artış çocukların beslenmelerinin daha sıhhatsiz olacağını gösteriyor. Devlet eğitim kapsamında çocuğun beslenme ve ulaşım hakkını da düşünmek zorundadır. Bu kaidelerde ailesinin parası olan çocuk daha uygun beslenirken, durumu makus olan çocuk gerekli besinleri alamayacak. Bir de yanındaki çocuğun yediklerine baktığında onun ruhsal tartısını yaşayacak” diye konuştu.
“MİKTAR VE ÇEŞİTTE AZALMA VAR”
Eğitim İş Ankara 3 No’lu Şube Lideri Doğan Dağdelen, tıpkı vakitte kamuda okul öncesi öğretmeni olarak misyon yapıyor.
Dağdelen de Independent Türkçe’nin sorularını cevapladı. Dağdelen’e nazaran de beslenme çantasında ölçü ve çeşit olarak bir azalma var. Ayrıyeten evvelki yıllara nazaran taze ekmeğin yerini bayatlamaya başlamış ekmek, mesken imali köy ekmeği, krem peynir ve kaşar peynir yerini ise beyaz peynir yahut mesken üretimi köy peyniri yahut çökelek diye tabir edilen peynir cinsine bırakmış durumda.
Dağdelen, pahalılığın çocukların beslenme çantasını nasıl etkilediğini şu sözlerle lisana getirdi:
“Daha evvel öğretmen porsiyon belirlerken kibrit kutusu kadar da yazsa fazla konulup durumu düzgün olmayanlar varsa paylaşırlar denilirdi. Artık herkes öğretmenin yazdığı kadarını koymaya çalışıyor. Çikolatalı ekmek, patates kızartma listeyi terk etti. Evvelki yıllarda simit, poğaça, kurabiye, kutu meyve suyu, kutu süt, muz, kivi, çilek tercih edilirdi. Şimdilerde rastlamak mümkün değil. Orta öğün için meskende yapılmış poğaça, kek, süt, su, elma tercih edilirken öğlen yemeği için öğrencilerin neredeyse tamamı veli tarafından meskenine götürülüyor.”
“BESLENMEDE TEK ÇEŞİDE DÖNÜLDÜ”
Eğitim Sen İşyeri Temsilcisi Murat Durmuş da Ankara’nın Çankaya ilçesine bağlı bir köy ilkokulunda öğretmen olarak çalışıyor.
Ailelerin geçen yıllarda beslenme çantalarına mesken üretimi poğaçalar, börekler ya da kekler koyduğunu söyleyen Durmuş, “Geçen yılın ortalarından beri beslenme çantalarına daha tek çeşit yiyecek konulduğunu görüyoruz. Meyve suyu, çerez ya da yaş meyve daha az görünür oldu. Yani istikrarlı beslenme sorunu de yaşanıyor. 0.5’lik bir pet şişenin fiyatı 3,5-4 lira. Bir çocuk okuldayken en az iki pet şişe suya gereksinim duyar lakin bulunduğum yerde çocukların bunu alacak imkanı yok. O nedenle suluklarını musluktan dolduruyorlar” tabirlerini kullandı.
“15 LİRA OLAN FİYAT GÜNLÜK 45 LİRA OLUNCA ÇOCUĞUMU OKULDA YEMEĞE YAZDIRMADIM”
Durmuş, yalnızca bir öğretmen değil birebir vakitte bir öğrenci velisi. 8. sınıfta okuyan bir çocuğu bulunuyor.
2021 yılının başında çocuğu için okulda verilen yemeğe günlük 15 lira ödediklerini kaydeden Durmuş, “Bu yıl yemek günlük 45 lira olmuş. Eşim de öğretmen olmasına rağmen maliyeti düşünerek bu sene çocuğumu yemeğe yazdırmadık. Onun yerine bizler bir şeyler hazırlayarak göndereceğiz” dedi.
“DERİNLEŞEN YOKSULLUK ÇOCUKLARIN BESLENME ÇANTASINDA YOKSUNLUĞA DÖNÜŞTÜ”
Veli Derneği Lideri Ömer Yılmaz, öğrencilerin beslenme çantalarının daha sade hale geldiğini belirterek şunları söyledi:
“Eskiden peynirin yanına domates koyarken artık daha kolay şeyler koyuyorlar. Örneğin evvelden çerez ve kuru üzümü güç versin diye koyarlardı artık onlar azaldı. Alışılmış ki koyan aileler de var lakin artık daha az. Yiyeceklerin niteliği düştü. Derinleşen yoksullukla birlikte çocukların beslenme çantalarına konan gereçlerin yoksunluğu doğuyor. Yoksulluk yoksunluğu doğuruyor.”
“40 LİRAYA ÇIKAN YEMEK FİYATI AİLELERİ TEREDDÜDE DÜŞÜRDÜ”
İstanbul Kartal’da bir ortaokulda sınıf annesi olan lakin fotoğrafının yayınlanmasını istemeyen Yıllar Akıncı da geçen yıl 25 liraya verilen okul yemeğinin bu yıl 40 liraya çıkmasıyla birçok velinin bunu karşılama konusunda tereddüde düştüğünü belirtti.
Akıncı şunları tabir etti:
“Beslenme çantasına konulan yiyeceklerde de artık daha seçici olmaya başladı aileler. Evvelden ceviz içi, fındık üzere çerezler eklenirken artık onlar daha az konulmaya başlanacak.”